Trị liệu tinh tế qua thiết kế giác quan
Serving the neurodivergent community empowering persons to achieve their full potential as independent, healthy, contributing members of society.
– ForwardSteps
ForwardSteps là trung tâm giáo dục chuyên biệt, được xây dựng với sứ mệnh đồng hành và hỗ trợ trẻ tự kỷ trong hành trình phát triển nhận thức, kỹ năng xã hội và thể chất. Đối tượng phục vụ thuộc đa dạng các lứa tuổi, cần một môi trường học tập và trị liệu an toàn, thân thiện, đồng thời giàu tính gợi mở và cảm xúc.
Dự án cải tạo hai khối nhà đối diện nhau – vốn là công trình cũ với kết cấu chắc chắn nhưng bố trí không gian bên trong chật hẹp và chưa hợp lý. Kiến trúc sư đã giữ lại phần khung công trình để tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời đập bỏ những bức tường không cần thiết nhằm “giải phóng” không gian, khắc phục sự gò bó của kết cấu cũ. Từ đó, mặt bằng được tổ chức lại hợp lý hơn, phân chia thành các phòng chức năng chuyên biệt phục vụ cho quá trình trị liệu như phòng vận động, phòng tương tác, phòng trị liệu ngôn ngữ… tạo nên một môi trường linh hoạt, kết nối và phù hợp với nhu cầu đặc thù của trẻ.
Trị liệu tinh tế qua thiết kế giác quan
Không gian nội thất được thiết kế trên nguyên tắc “điều tiết cảm giác – kích hoạt nhận thức”, tức là cân bằng giữa việc giảm thiểu kích thích gây rối loạn và cung cấp các tác nhân trị liệu có kiểm soát.
-
Màu sắc: Hệ màu chủ đạo là các gam pastel trung tính như xanh nhạt, be, xám sáng… Các mảng màu tương phản chỉ xuất hiện tại các vị trí điều hướng hoặc phân vùng chức năng – giúp trẻ dễ nhận biết mà không bị kích thích quá mức.
-
Vật liệu: Ưu tiên vật liệu có độ mềm, tiêu âm tốt, không độc hại và chống trơn trượt. Các bề mặt như tường, sàn, tay vịn được bo tròn, hạn chế góc nhọn để đảm bảo an toàn trong mọi tình huống.
-
Âm thanh: Tường và trần được tích hợp lớp vật liệu cách âm để giảm thiểu tiếng vọng – nguyên nhân phổ biến gây hoảng loạn cho trẻ tự kỷ. Các không gian sinh hoạt nhóm được thiết kế với vùng đệm âm học giúp trẻ dễ dàng làm quen với môi trường mới.
-
Chiếu sáng: Hệ thống chiếu sáng chia thành nhiều tầng lớp – ánh sáng nền dịu nhẹ, ánh sáng chức năng tập trung theo khu vực hoạt động và ánh sáng trị liệu (ví dụ như đèn cảm xúc ở khu vực thư giãn).
-
Không gian: Mỗi không gian chức năng đều có khoảng chuyển tiếp mềm như hành lang rộng, vùng đệm, hoặc góc nhỏ trú ẩn để giúp trẻ thích nghi và điều tiết cảm xúc. Các khu vực hoạt động như phòng học cá nhân, phòng trị liệu vận động, khu cảm giác (sensory room), và không gian ngoài trời đều được thiết kế đóng mở linh hoạt, có tính kiểm soát ánh sáng, âm thanh và môi trường vi mô.
ForwardSteps không chỉ là nơi học tập mà còn là không gian sống tinh thần của trẻ tự kỷ. Vì vậy, toàn bộ thiết kế được phát triển dựa trên việc thấu hiểu nhịp sinh học, hành vi cảm giác và quá trình phát triển nhận thức của trẻ. Không gian không chỉ thân thiện, an toàn, mà còn trở thành một phần trong quá trình trị liệu – nơi trẻ có thể cảm thấy được tôn trọng, yêu thương và có cơ hội phát triển tự nhiên theo cách riêng của mình.
